Ekonomik Yapı ve Veriler
Ekonomik hayat, tarihi gelişim içinde temel değiştirmemiştir. Ticaret ve sanayiin gelişmediği ilde tarım ve hayvancılık başlangıçtan beri ekonomiyi sürükleyici bir rol oynamıştır. Tarımda işletmelerin parçalı yapısı, mülkiyet sorunları verimliliği olumsuz etkilemekte olup, son yıllarda yapılan sulama yatırımları ve toplulaştırma çalışmaları sektörde olumlu gelişmelerin önünü açmıştır. Tarım ürünü olarak ilde hububat çeşitleri, yem bitkileri, şeker pancarı ve az da olsa meyve sebze üretimi yapılmaktadır.
Hayvancılık ilin geçim kaynaklarından en önemlisidir. Arazi hayvancılık yapmaya çok elverişli olup yüksek mera varlığı mera dayalı besi hayvancılığını öne çıkarmıştır. Son yıllarda sulama yatırımlarının artması ve yapılan hayvan ırk ıslah çalışmaları ile süt hayvancılığı da ilgi görmeye başlamıştır. İlimiz ilçe ve köylerinde arıcılık yapan aile sayısında büyük artış gözlenmekte, kendine has kokusu ve aroması ile Bayburt Balı İl dışındaki pazarlarda büyük rağbet görmektedir.
Bayburt ili çok eski transit ticaret yolu olan Trabzon-İran arasındaki "İpek ve baharat yolu"nun bir durağıdır. Tarım dışında kalan ekonomik yapısı, üretim yolu ile satışa arz şeklinde değil, dışarıdan getirip satışa sunma şeklinde gelişmiştir. Gurbetçilik ilin geçimini destekleyen bir unsurdur. Ekonomik yaşam tarihi gelişimi içinde temel özelliğini değiştirmemiştir. Sanayileşme ise yok denecek kadar azdır. Ticaret ve sanayinin gelişmediği ilimizde tarım ve hayvancılık başlangıçtan beri ekonomiyi sürükleyici bir rol oynamıştır.
2011 TUİK verilerine göre 3.461,00 dolar İthalatla 81 il içerisinde 75. sırada kalmıştır. Aynı yıl içerisinde 3.240,00 dolar ihracat yaparak 81 il içerisinde 75. sırada yer almıştır.
TARIMSAL YAPI
1. TARIMSAL ARAZİ VARLIĞI:
Arazi Dağılımı
|
Cinsi ve Kullanım Şekli |
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
||
|
Miktarı (Ha) |
% |
Miktarı (Ha) |
% |
||
|
Tarım Arazisi |
27.699.004 |
35,60 |
131.995 |
35,30 |
0,477 |
|
Çayır-Mera |
14.617.000 |
18,79 |
216.362 |
57,87 |
1,480 |
|
Orman-Funda ve Çalılık |
23.468.463 |
30,17 |
14.631 |
3,91 |
0,063 |
|
Diğer Araziler* |
12.012.661 |
15,44 |
10.912 |
2,92 |
0,091 |
|
Toplam |
77.797.128 |
100,00 |
373.900 |
100,00 |
0,481 |
*Kullanılmayan alanlar, su yüzeyleri, yerleşim alanları
Ekili – Dikili Alanların Dağılımı (2011)
|
Tarım Alanları (Ha) |
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt Toplam |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
||
|
Merkez |
Aydıntepe |
Demirözü |
||||
|
Meyve Alanı |
3.091.136 |
44 |
0 |
0 |
44 |
0,001 |
|
Nadas Alanı |
4.017.197 |
17.557 |
1.549 |
183 |
19.289 |
0,048 |
|
Sebze Alanı |
809.642 |
117 |
25 |
23 |
164 |
0,020 |
|
Tarla Ürünleri |
15.712.089 |
44.111 |
6.137 |
10.568 |
60.815 |
0,387 |
|
İşlenmeyen Alan |
4.068.941 |
35.487 |
7.277 |
8.919 |
51.683 |
1,271 |
|
Toplam |
27.699.004 |
97.316 |
14.987 |
19.692 |
131.995 |
0.477 |
2. BİTKİSEL ÜRETİM:
Tarla Ürünleri Ekilen Alan, Verimi, Üretimi (2011)
|
Ürün adı |
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
|||||
|
Ekili alan (dekar) |
Üretim (ton) |
Verim (kg/da) |
Ekili alan (da) |
Üretim (ton) |
Verim (kg/da) |
Ekili alan(da) |
Üretim (ton) |
|
|
Arpa (Diğer) |
26.521.795 |
6.970.000 |
264 |
91.680 |
18.804 |
205 |
0,35 |
0,27 |
|
Buğday (Diğer) |
67.580.000 |
17.950.000 |
267 |
216.880 |
46.935 |
216 |
0,32 |
0,26 |
|
Çavdar |
1.276.530 |
365.750 |
287 |
17.110 |
4.660 |
272 |
1,34 |
1,27 |
|
Fasulye (Kuru) |
946.254 |
200.673 |
212 |
730 |
102 |
140 |
0,08 |
0,05 |
|
Fiğ (Dane) |
823.162 |
107.844 |
131 |
4.600 |
782 |
170 |
0,56 |
0,73 |
|
Fiğ (Yeşil Ot) |
4.754.756 |
4.442.017 |
934 |
56.150 |
39.061 |
696 |
1,18 |
0,88 |
|
Korunga (Yeşilot) |
1.536.445 |
1.571.606 |
1023 |
67.700 |
41.065 |
606 |
4,41 |
2,61 |
|
Mercimek (Yeşil) |
225.248 |
25.952 |
116 |
1.000 |
123 |
123 |
0,44 |
0,47 |
|
Mısır (Dane) |
5.890.000 |
4.200.000 |
717 |
2 |
0 |
0,00 |
0,00 |
|
|
Mısır (Silajlık) |
3.007.969 |
13.294.380 |
4.445 |
8.260 |
37.170 |
4.500 |
0,27 |
0,28 |
|
Nohut |
4.464.129 |
487.477 |
122 |
340 |
32 |
94 |
0,01 |
0,01 |
|
Patates (Diğer) |
1.429.849 |
4.613.071 |
3.260 |
9.750 |
22.038 |
2.260 |
0,68 |
0,48 |
|
Şekerpancarı |
2.972.648 |
16.126.489 |
5.488 |
6.440 |
26.027 |
4.045 |
0,22 |
0,16 |
|
Tritikale (Dane) |
297.829 |
103.797 |
350 |
7.460 |
2.234 |
299 |
2,50 |
2,15 |
|
Yonca (Yeşil Ot) |
5.585.525 |
12.076.159 |
2162 |
120.000 |
65.214 |
543 |
2,15 |
0,54 |
|
Yulaf (Dane) |
858.626 |
218.040 |
254 |
48 |
5 |
104 |
0,01 |
0,00 |
|
Toplam |
128.170.765 |
82.753.255 |
15.913 |
608.150 |
304.252 |
12.428 |
0,47 |
0,37 |
Bayburt İlçelerinde Tarla Ürünleri Ekilen Alan, (2011)
|
Ürün adı |
Merkez |
Aydıntepe |
Demirözü |
|
Ekilen alan (dekar) |
Ekilen alan (dekar) |
Ekilen alan (dekar) |
|
|
Yulaf (Dane) |
18 |
15 |
15 |
|
Tritikale (Dane) |
7.260 |
200 |
1.478 |
|
Nohut |
240 |
100 |
750 |
|
Şekerpancarı |
3.450 |
1.512 |
40.000 |
|
Patates (Diğer) |
7.000 |
2.000 |
42.243 |
|
Yonca (Yeşil Ot) |
75.290 |
4.710 |
|
|
Çavdar |
15.710 |
500 |
900 |
|
Mısır (Dane) |
2 |
0 |
0 |
|
Buğday (Diğer) |
159.237 |
27.110 |
30.533 |
|
Arpa (Diğer) |
66.480 |
17.000 |
8.200 |
|
Fasulye (Kuru) |
570 |
160 |
0 |
|
Mercimek (Yeşil) |
750 |
250 |
0 |
|
Fiğ (Dane) |
3.200 |
700 |
700 |
|
Korunga (Yeşil Ot) |
55.500 |
1.200 |
11.000 |
|
Fiğ (Yesil Ot) |
41.340 |
4.810 |
10.000 |
|
Mısır (Silajlık) |
5.060 |
1.100 |
2.100 |
|
Toplam |
441107 |
61367 |
147919 |
Türkiye' de ve Bayburt İlinde Meyveliklerin Alanı, Meyve Üretimi ve Ağaç Varlıkları (2011)
|
Üretim Yeri |
Ürün adı |
Toplu meyvelik alanı (dekar) |
Üretim (ton) |
Ağaç başına ortalama verim (kg) |
Meyve veren yaşta ağaç sayısı |
Meyve vermeyen yaşta ağaç sayısı |
Toplam ağaç sayısı |
|
Türkiye |
Armut |
209.020 |
386.382 |
39 |
9.784.301 |
2.420.950 |
12.205.251 |
|
Elma |
242.638 |
312.232 |
34 |
9.153.243 |
6.998.627 |
16.151.870 |
|
|
Bayburt (Merkez) |
Armut |
85 |
149 |
90 |
1.660 |
2.610 |
4.270 |
|
Elma |
358 |
1.476 |
230 |
6.419 |
11.495 |
17.914 |
|
|
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
Armut |
0,04 |
0,04 |
230,77 |
0,02 |
0,11 |
0,03 |
|
Elma |
0,15 |
0,47 |
676,47 |
0,07 |
0,16 |
0,11 |
Sebze Ürünleri Üretim Miktarları (2011)
|
Sebzeler |
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt Toplam |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
||
|
Merkez |
Aydıntepe |
Demirözü |
||||
|
Ürün adı |
(ton) |
(ton) |
(ton) |
(ton) |
(ton) |
(ton) |
|
Biber (Sivri) |
879.846 |
6 |
9 |
3 |
18 |
0,002 |
|
Balkabağı |
93.099 |
103 |
30 |
14 |
147 |
0,158 |
|
Havuç |
602.078 |
62 |
6 |
3 |
71 |
0,012 |
|
Domates (Sofralık) |
7.573.431 |
840 |
90 |
88 |
1.018 |
0,013 |
|
Hıyar (Sofralık) |
1.605.319 |
270 |
22 |
53 |
345 |
0,021 |
|
Fasulye (Taze) |
614.948 |
160 |
72 |
60 |
292 |
0,047 |
|
Ispanak |
221.632 |
23 |
9 |
4 |
36 |
0,016 |
|
Lahana (Beyaz) |
498.073 |
1.000 |
87 |
180 |
1.267 |
0,254 |
|
Marul (Kıvırcık) |
138.466 |
1 |
1 |
2 |
0,001 |
|
|
Marul (Göbekli) |
217.378 |
7 |
3 |
1 |
11 |
0,005 |
|
Maydanoz |
54.956 |
1 |
1 |
0,002 |
||
|
Soğan (Taze) |
153.823 |
44 |
35 |
28 |
107 |
0,070 |
|
Toplam |
12.653.049 |
2.516 |
365 |
434 |
3.315 |
0,026 |
Bayburt İlinde Örtü Altı Alanları ve Örtü Altı Üretim Miktarı (2011)
|
Örtü Altı Alan |
Toplam Alan (dekar) |
Cam Sera (dekar) |
Plastik Sera (dekar) |
Yüksek Tünel (dekar) |
Alçak Tünel (dekar) |
Üretim (Domates (ton) |
Üretim (Hıyar) (ton) |
Üretim (Toplam /ton |
|
Türkiye |
599.612 |
78.190 |
238.542 |
107.232 |
175.648 |
737.453 |
324.870 |
1.062.323 |
|
Bayburt |
22 |
0 |
0 |
22 |
0 |
80 |
140 |
220 |
|
Bayburt/ Türkiye Oranı (%) |
0,004 |
0,000 |
0,000 |
0,021 |
0,000 |
0,011 |
0,043 |
0,021 |
3. HAYVAN VARLIĞI:
Bayburt’un Hayvan Varlığı ve Türkiye İçindeki Payı (2012)
|
Büyükbaş |
Sığır |
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
|
|
Kültür |
4.836.547,00 |
10.251,00 |
0,21 |
||
|
K.Melez |
5.120.621,00 |
73.032,00 |
1,43 |
||
|
Yerli |
2.429.169,00 |
2.144,00 |
0,09 |
||
|
Sığır |
12.386.337,00 |
85.427,00 |
0,69 |
||
|
Manda |
97.632,00 |
587,00 |
0,60 |
||
|
Büyükbaş Toplamı |
12.483.969,00 |
86.014,00 |
0,69 |
||
|
Küçükbaş |
Koyun |
25.031.565,00 |
50.903,00 |
0,20 |
|
|
Kıl Keçisi |
7.277.953,00 |
7.747,00 |
0,11 |
||
|
Küçükbaş Toplamı |
32.309.518,00 |
58.650,00 |
0,18 |
||
|
Tek Tırnaklı |
At |
151.230,00 |
273,00 |
0,18 |
|
|
Eşek |
199.496,00 |
90,00 |
0,05 |
||
|
Tek Tırnaklı Toplamı |
350.726,00 |
363,00 |
0,10 |
||
|
Küçük Evcil |
Tavuk |
237.873.469,00 |
42.000,00 |
0,02 |
|
|
Hindi |
2.536.330,00 |
2.550,00 |
0,10 |
||
|
Ördek |
382.223,00 |
730,00 |
0,19 |
||
|
Kaz |
679.516,00 |
1.100,00 |
0,16 |
||
|
Küçük Evcil Toplamı |
241.498.538,00 |
46.380,00 |
0,02 |
||
|
Arıcılık |
Arı Kovanı |
6.011.332,00 |
23.655,00 |
0,39 |
|
İlçeler Üzerinden Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Dağılımı (2012)
|
|
Merkez |
Aydıntepe |
Demirözü |
Toplam |
|
Sığır |
56973 |
7661 |
20793 |
85427 |
|
Manda |
336 |
49 |
202 |
587 |
|
Koyun |
28688 |
13509 |
8706 |
50903 |
|
Kıl Keçisi |
4818 |
1053 |
1876 |
7747 |
4. HAYVANSAL ÜRETİM:
Hayvansal Üretim Miktarları (2012)
|
Üretimin Cinsi |
Birim |
Türkiye Geneli |
Bayburt |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
|
Süt |
Ton |
13.802.428 |
47.000 |
0,34 |
|
Yün + Kıl |
Ton |
49.840 |
44 |
0,88 |
|
Et (Mezbaha Kesimleri) |
Ton |
776.915 |
2.500 |
0,32 |
|
Deri Büyükbaş+Küçükbaş |
Adet |
9.312.658 |
7.940 |
0,09 |
|
Bal |
Kg. |
94.245.000 |
316.440 |
0,34 |
|
Bal Mumu |
Kg. |
4.235.000 |
0 |
0,00 |
|
Yumurta* |
Adet |
12.954.686.000 |
880.000 |
0,01 |
Kaynak: TÜİK 2011 (Not: *16.000 adet yumurta 1 ton kabul edilmiştir.)
Su Ürünleri Yetiştiricilik Miktarı (Alabalık -İç su) (2011)
|
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
|
Miktar (Ton) |
Miktar (Ton) |
|
|
100.239,00 |
181 |
0,18 |
TATLI SU ÜRÜNLERININ AVLANDIKLARI İLLER VE TÜRLERI (2011)
|
Tatlı Su Ürünleri |
Türkiye |
Bayburt |
Bayburt / Türkiye Oranı (%) |
|
Miktar (Ton) |
Miktar (Ton) |
||
|
Alabalık |
518,50 |
4,10 |
0,79 |
|
Kefal |
1.325,30 |
2,70 |
0,20 |
|
Sazan |
9.998,10 |
67,30 |
0,67 |
|
Yayın |
946,10 |
3,50 |
0,37 |
|
Toplam |
13.842,50 |
86,20 |
0,62 |
